tag:blogger.com,1999:blog-15753195407892756302024-03-05T06:29:15.613+01:00LOGOS - LOGOPEDA Emilia WroszEmilia WroszEmilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.comBlogger8125tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-37409541699420426672014-05-05T17:50:00.001+02:002014-05-05T17:51:14.418+02:00Szanowni Państwo,<br />
<br />
z uwagi na to, że mam od Państwa wiele telefonów dotyczących terapii, diagnozy lub konsultacji, chciałabym poinformować, że niestety na razie nie przyjmuję dzieci na terapię. Wszystkich zainteresowanych zapraszam do współpracy od września.<br />
<br />
Pozdrawiam serdecznie<br />
Emilia WroszEmilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-24867390662394449702013-04-23T13:19:00.001+02:002013-04-23T13:19:45.776+02:00Specjalista wczesnej interwenjcji logopedycznej - komu jest potrzebny?Wydaje się, że logopeda, który ukończył studia o specjalności wczesnej interwencji logopedycznej jest mało popularny. Częściej mówi się o neurologopedach. Jednak zakres specjalności nie jest taki sam. <br />
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b>
<b><span style="font-size: large;">Jakimi problemami zajmuje się, w takim razie, specjalista wczesnej interwencji logopedycznej?</span></b><br />
<br />
W obszarze jego zainteresowania jest <span style="font-size: large;">noworodek, niemowlę i dziecko do ukończenia 3. roku życia</span>. Obejmuje swoją opieką szczególnie dzieci, które:<br />
<br />
<ul>
<li>urodziły się przedwcześnie,</li>
<li>urodziły się z małą masą urodzeniową,</li>
<li>mają nadwrażliwość dotykową, głównie w obrębie twarzy,</li>
<li>są zaliczone do ryzyka okołoporodowego,</li>
<li>mają problemy z ssaniem, połykaniem, gryzieniem itp.</li>
<li>są nadpobudliwe lub niespokojne,</li>
<li>urodziły się z wadą genetyczną, np. z rozszczepem podniebienia, mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa itd. </li>
</ul>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />Emilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-45321087954703553752013-02-19T10:18:00.002+01:002013-02-19T10:18:57.590+01:00Oferta dla przedszkoli<h3>
Indywidualna diagnoza i terapia logopedyczna</h3>
<br />
Jeżeli Państwa placówki nie stać na zatrudnienie logopedy, dobrym wyjściem jest skorzystanie z usług zewnętrznych specjalistów.<br />
<br />
<b>Oferta obejmuje:</b><br />
<ul>
<li>badania przesiewowe,</li>
<li>diagnozę indywidualną,</li>
<li>terapię indywidualną, </li>
</ul>
<br />
<br />
Zajęciowa trwają 30 minut i powinny odbywać się systematycznie,
przynajmniej raz w tygodniu. W przypadku dzieci z większymi problemami
zalecane są zajęcia, które odbywają się dwa razy w tygodniu.<br />
<br />
<br />
<h3>
Profilaktyka logopedyczna w Państwa przedszkolu</h3>
Głównym celem zajęć jest zapobieganie powstawaniu wad wymowy oraz rozwijanie i stymulowanie rozwoju języka dzieci.<br />
<br />
Zajęcia trwają 45 minut i prowadzone są w formie aktywnej zabawy.Emilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-65811929656537955742013-02-01T16:35:00.001+01:002013-02-01T16:35:10.831+01:00Usługi logopedyczne w Twoim domu Witam,<br />
<br />
<b>Prowadzę diagnozę i terapię logopedyczną w zakresie:</b><br />
<ul>
<li>korekcji wad wymowy (dyslalii),</li>
<li>terapii prostego opóźnionego rozwoju mowy,</li>
<li>korekcji wad wymowy powstałych w wyniku rozszczepienia wargi i podniebienia.</li>
</ul>
<br />
Aby wspomóc i ułatwić dzieciom uczestnictwo w zajęciach <b>oferuję terapię w domu pacjenta.</b><br />
Do tego celu wystarczy zamykane, ciche pomieszczenie z biurkiem lub stołem w sąsiedztwie ściany, o którą mogłabym oprzeć niewielkie lustro logopedyczne.<br />
<br />
Do dziecka dojeżdżam z lustrem i wszelkimi potrzebnymi pomocami logopedycznymi.<br />
<b>Preferowany czas zajęć: od 1 do 1,5 godziny.</b><br />
Zajęcia przygotowuję w atrakcyjny sposób, tak aby dziecko w trakcie ćwiczeń mogło również przyjemnie spędzić czas.<br />
<br />
<b>Usługi świadczę w okolicach Wejherowa:</b> Wejherowo, Bolszewo,Gościcino, Kąpino, Gowino, Luzino, Kębłowo. <br />
<br />
W celu umówienia się proponuję kontakt e-mail: <b>emilia.wrosz@gmail.com</b> lub kontakt telefoniczny: <b>511-146-274.</b><br />
<br />
<br />
Serdecznie zapraszam do współpracy<br />
<br />
Emilia Wrosz, logopeda ogólnyEmilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-1183185703516965472012-06-28T10:52:00.000+02:002012-06-28T10:55:11.779+02:00Opóźniony rozwój mowy. Czym jest?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglmlzIKOkpY8m4vNaIxd8eyw5I1DFAgK5XQVLgd-f3IhYZxUOBBSRPEpJ0MQaD3D3d5k5Xp_uKPmDBkLdnfRgEnNLc3KdISyPSyAArKJMDtjVwTZLAvTOD38GUf3OVZoAaBd2mppJ7n5qF/s1600/Logopeda.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="198" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglmlzIKOkpY8m4vNaIxd8eyw5I1DFAgK5XQVLgd-f3IhYZxUOBBSRPEpJ0MQaD3D3d5k5Xp_uKPmDBkLdnfRgEnNLc3KdISyPSyAArKJMDtjVwTZLAvTOD38GUf3OVZoAaBd2mppJ7n5qF/s320/Logopeda.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Zjawisko opóźnionego rozwoju mowy
(ORM) nastręcza naukowcom wiele problemów. Dzieje się tak, gdyż określenie ORM
jest nadal wieloznaczne. Stosuje się je do określenia opóźnień rozwijających
się na podłożu zmian chorobowych jak i opóźnień wynikających z wolniejszego
ale nadal fizjologicznego tempa dojrzewania układu nerwowego.<br />
<br />
<a name='more'></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Na gruncie polskim spotykamy
wiele synonimów tego zaburzenia: niemota, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">alalia
prolongata</i>, niedorozwój mowy, mowa opóźniona w rozwoju, opóźnienie w nabywaniu
kompetencji językowych i w rozwoju sprawności realizacyjnych, opóźniony rozwój
języka.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[1]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji
Chorób i Problemów Zdrowotnych – ICD-10 czytamy, że „normalnie rozwijające się
dzieci różnią się znacznie między sobą wiekiem, w którym zaczynają mówić,
oraz tempem, w jakim zdolność posługiwania się językiem zostaje utrwalona.
Istnieją bowiem dzieci, które później zaczynają mówić, lecz poza tym
rozwijają się zupełnie prawidłowo”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[2]</span></span></span></a>
Opóźnienie te dotyczy tylko rozwoju języka, które ustępuje samoistnie bez konieczności
interwencji specjalisty. Autorzy klasyfikacji ICD-10 nazywają to zjawisko
„normalną odmianą rozwoju”. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Istnieją jednak dzieci, u których
problem ten nie rozwiązuje się samoistnie. W tym przypadku rozwój
kompetencji językowej jest na tyle zaburzony, że nie można zaliczyć go do „normalnych odmian
rozwoju”. Opóźnienie rozwoju mowy jest wtedy izolowanym objawem, lub towarzyszy
np. upośledzeniu umysłowemu, głuchocie itd.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[3]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
W klasyfikacji Amerykańskiego
Stowarzyszenia Psychiatrów (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders</i> – DSM – IV) naukowcy dzielą
zaburzenia mowy i języka na: rozwojowe i nabyte; wtórne i pierwotne. Rapin
dokonuje również podziału na zaburzenia recepcyjno-ekspresywne, ekspresywne i
zaburzenia procesów wyższego rzędu.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[4]</span></span></span></a>
Wśród amerykańskich neurologów powszechny jest podział zaburzeń mowy i języka
na rozwojowe zaburzenie mowy (DLD - <i style="mso-bidi-font-style: normal;">developmental
language disorder</i>) i specyficzne upośledzenie rozwoju języka (SLI - <i style="mso-bidi-font-style: normal;">specific language impairment</i>; nazywane
również czystą postacią DLD lub afazją rozwojową.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Termin „specyficzne upośledzenie
rozwoju języka” stosuje się do dzieci z wycinkowymi zaburzeniami rozwoju
mowy i języka, tj. do dzieci z afazją rozwojową i do dzieci dotkniętych
wyłącznie zaburzeniami artykulacji. Opóźnieniu w przyswajaniu mowy nie
towarzyszę inne deficyty rozwojowe i jest ono głównym problemem dziecka.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn5" name="_ftnref5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[5]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
SLI definiuje się jako
„niewłaściwe przyswajanie mowy u dzieci, u których nie rozpoznano
uszkodzenia w budowie mózgu, utraty słuchu, znacznego ogólnego upośledzenia
zdolności uczenia się i które nie zostały pozbawione kontaktu z otoczeniem”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn6" name="_ftnref6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[6]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
SLI jest „według tradycyjnego podejścia
zaburzeniem, którego definicję sformułowano na zasadzie wykluczenia: dziecko ma
poważne trudności językowe, których nie da się wytłumaczyć zaburzeniem
słuchu, niskim poziomem inteligencji, anormalnym otoczeniem ani upośledzeniem
fizycznym”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn7" name="_ftnref7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[7]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
Jastrzębowska podaje za Bishop,
że większość brytyjskich i amerykańskich specjalistów stosuje termin SLI
zamiast afazja rozwojowa i dysfazja rozwojowa, gdyż pojęcia te błędnie
sugerują, że mamy do czynienia z pojedynczym stanem o wiadomym podłożu
neurologicznym.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn8" name="_ftnref8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[8]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Z badań wynika, że SLI jest zaburzeniem
niejednolitym. Definicja SLI odnosi się do:</div>
<ul style="margin-top: 0cm;" type="disc">
<li class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;">dziecka,
które nie rozumie języka; którego wypowiedzi są krótkie i w większości
niezrozumiałe;</li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;">dziecka,
które używa rozwiniętych zwrotów i mówi dobrze, ale niestety nie można
nawiązać z nim dialogu;</li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;">dziecka,
które dość dobrze rozumie kierowaną do niego mowę, ale ma ograniczoną zdolność
formułowania nawet najprostszych wypowiedzi;</li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-align: justify;">dziecka,
które jest zrozumiałe i mówi wyraźnie wtedy, gdy używa tylko pojedynczych
słów ale gdy buduje dłuższe wypowiedzi nie można go zrozumieć.</li>
</ul>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Głównego czynnika etiologicznego
SLI upatruje się obecnie w genetyce, a nie jak uprzednio w minimalnych
uszkodzeniach mózgu rozpoznawalnych na podstawie rzekomych dowodów uszkodzeń okołoporodowych.
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
W przypadku DLD zaburzenia
prawidłowego rozwoju mowy są jedynie zjawiskiem towarzyszącym zaburzeniom
pierwotnym, takim jak: upośledzenia umysłowe, głuchota, autyzm, zaburzenia o
spektrum autystycznym, rozszczep podniebienia itd.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
Jak już wcześniej napisałam Rapin
wyróżnia trzy kategorie kliniczne DLD, w każdej z nich wydzielając dwa
podtypy DLD:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2; tab-stops: list 54.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span>zaburzenia
mieszane recepcyjno-ekspresywne:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>agnozja
słuchowo-werbalna</b> – głęboko upośledzone
jest rozumienie z powodu zaburzonej umiejętności dekodowania fonologicznego,
w wyniku której występuje deficyt ekspresywny. Dzieci nie posługują się
mową w ogóle, lub robią to w sposób znacznie ograniczony;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>deficyt
fonologiczno-syntaktyczny</b> –
zdolność rozumienia jest trochę lepsza lub taka sama, jak mówienia. Mowa
jest uboga. Dziecko formułuje krótkie, często niegramatyczne wypowiedzi (brak
końcówek fleksyjnych, spójników i zaimków). Występuje również niedokształcona
fonologia, ograniczony zasób słownictwa oraz trudności z doborem słów. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; text-align: justify;">
Jest to najczęściej spotykany
deficyt wśród zespołów rozwojowego zaburzenia mowy (DLD). Przypuszcza się, że
obserwowane zaburzenia są drugorzędne do deficytu rozpoznawania słuchowego,
którego rozwój rozpoczyna się jeszcze
przed właściwym rozwojem mowy;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2; tab-stops: list 54.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span>zaburzenia
ekspresywne:</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>dyspraksja
werbalna</b> – rodzaj głębokiego
upośledzenia. Dzieci z ogromną trudnością wypowiadają pojedyncze słowa lub
skrótowce, podobne do słów zlepki wyrazów. Zniekształcają
spółgłoski, czasami zupełnie je pomijają. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; text-align: justify;">
Jest to zaburzenie, które
prawdopodobnie powstaje w wyniku wadliwego programowania werbalnych czynności
motoryki małej – narządów artykulacyjnych. Nie należy mylić go z dyzartrią,
która jest sensorycznym zaburzeniem mowy, a nie zaburzeniem przyswajania mowy;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>deficyt
programowania mowy</b> – rozumienie
mowy może być dość dobrze rozwinięte, ale dzieci dotknięte tym zaburzeniem mają
poważne problemy z tworzeniem spójnych, dłuższych wypowiedzi, np. opowiadań. Ich
wypowiedzi są zazwyczaj długie, lecz niepoprawne pod względem artykulacji i
mało zrozumiałe dla otoczenia;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 54.0pt; mso-list: l2 level1 lfo2; tab-stops: list 54.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: Symbol;">·<span style="font: 7pt "Times New Roman";">
</span></span>zaburzenia
procesów wyższego rzędu</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>deficyt
leksykalny</b> – dzieci mają trudności
z doborem odpowiednich słów oraz z rozumieniem mowy, a szczególnie dłuższych
wypowiedzi. Mowa spontaniczna przeważa nad mową na żądanie. Dzieci te
nieprawidłowo formułują wypowiedzi. Na początku charakterystyczny jest swoisty
żargon i zamknięcie się z powodu problemów z doborem słownictwa. Pojawia się
także bardzo uproszczona składnia. Obserwuje się ograniczony zasób leksykalny,
co powoduje zastępowanie konkretnych nazw przedmiotów wyrażeniem „to” lub
użyciem struktur opisowych, np. „to do siedzenia” zamiast „krzesło”. Pojawia
się także mylenie pojęć należących do tej samej rodziny pod względem semantycznym,
np. „krzesło” zamiast „stół”;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; mso-list: l2 level2 lfo2; tab-stops: list 90.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<span style="font-family: "Courier New";">o<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span></span><b>deficyt
semantyczno-pragmatyczny</b> – zaburzenie
polega na wielomówności w połączeniu z trudnościami w rozumieniu dłuższych
wypowiedzi. Dzieci mają problemy w doborze słów lub w znalezieniu słów
nietypowych. Fonologia i składnia nie są zaburzone. Zaburzona jest
natomiast zdolność rozmowy. Dzieci mówią do siebie na głos, posługują się
ubogimi wypowiedziami na temat poruszony w rozmowie, mają trudności przy
udzielaniu odpowiedzi na konkretne pytanie.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 90.0pt; text-align: justify;">
Zaburzenie to najczęściej
występuje u dzieci z autyzmem werbalnym i jest spotykane także u dzieci z
zespołem Williama jak i wodogłowiem – rzadziej występuje w specyficznym
upośledzeniu rozwoju języka (SLI).<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn9" name="_ftnref9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[9]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
Przejawiają się one nieprawidłościami na
jednym lub kilku poziomach procesów mowy: na poziomie fonologii, składni,
semantyki i pragmatyki.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; tab-stops: 0cm; text-align: justify;">
Jastrzębowska
przytacza zdanie Rapin, w którym autor twierdzi, że: „różnorodność w
diagnozowaniu nieprawidłowego przyswajania mowy obejmuje cztery główne sfery
zjawisk: </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: 0cm list 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
1)<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>utrata słuchu;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: 0cm list 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
2)<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>rozwojowe zaburzenie mowy (DLD);</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: 0cm list 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
3)<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>zaburzenie o spektrum autystycznym;</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-left: 36.0pt; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: 0cm list 36.0pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
4)<span style="font: 7pt "Times New Roman";"> </span>ogólna niewydolność poznawcza (opóźnienie
umysłowe).</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; tab-stops: 0cm; text-align: justify;">
Powyższe diagnozy behawioralne nie wykluczają
się wzajemnie. […] postawienie jednej z nich nie określa biologicznych przyczyn
bądź etiologii, które są różne u różnych dzieci.”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn10" name="_ftnref10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[10]</span></span></span></a>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Wspólnymi cechami DLD jest
opóźnienie związane z procesem biologicznego dojrzewania układu nerwowego.
Zdaniem Rapin „mimo iż większość dzieci z DLD mówi w sposób właściwy dla wieku
szkolnego – co dało początek teorii opóźnienia w rozwoju mowy, a nie zaburzenia
– na wiele z tych dzieci zwróci się uwagę po raz drugi, gdy w wieku szkolnym
będą miały trudności z czytaniem i ortografią”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn11" name="_ftnref11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[11]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Opóźnienie rozwoju mowy (ORM) to
termin, który pozwala najogólniej nazwać wszelkie zjawiska wolniejszego
rozwijania się zdolności percepcyjnych i/lub ekspresyjnych danego dziecka
w porównaniu z jego rówieśnikami. Zjawisko to może być wywołane
najróżniejszymi czynnikami, o których będę pisać w drugim rozdziale.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
„W polskiej literaturze termin
ten stosowany jest najczęściej przez foniatrów dla określenia pewnego „stanu
zaburzeń” lub „zespołu objawowego”. To najogólniejsza i powszechnie stosowana
nazwa występującego u dzieci zjawiska polegającego na wolniejszym niż u
rówieśników wykształcaniu się kompetencji i sprawności językowych, co sprawia,
że dynamika ich rozwoju jest odmienna od normalnej.”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn12" name="_ftnref12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[12]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Warto zastanowić się nad samym
sformułowaniem „opóźnienie rozwoju mowy”. Jastrzębowska pisze, że opóźnienie
oznacza „opóźnione rozpoczęcie i nic ponad to”. Co w prostym rozumieniu
oznacza, że kolejne etapy rozwoju mowy dziecka pojawiają się z opóźnieniem w
stosunku do wieku umysłowego dziecka i w sposób zwolniony. Takie podejście jest
prezentowane przez przeważającą większość polskich autorów, m.in. lekarzy
(Pruszewicz, Zaleski, Dilling-Ostrowska), językoznawców (Kania, Styczek,
Grabias), psychologów (Spionek, Sawa) i logopedów (Tarkowski, Minczakiewicz,
Jastrzębowska).<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn13" name="_ftnref13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[13]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Istotne wydaje się być
sformułowanie jakie Jastrzębowska umieściła w swojej pracy: „niejednoznaczne
nazewnictwo, bogactwo synonimów i niejednokrotnie brak wyjaśnienia, do jakich
zjawisk się one odnoszą – rodzą określone konsekwencje. Terminy te stają się
mało użyteczne zarówno w teorii jak i w praktyce logopedycznej.”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn14" name="_ftnref14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[14]</span></span></span></a>
Problemem tym zainteresowali się już wcześniej polscy naukowcy:
Dilling-Ostrowska, Sawa, Zaleski i Grabias. Wieloznaczność tego terminu wynika
z przyczyn opisanych poniżej.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Po pierwsze sformułowanie <i style="mso-bidi-font-style: normal;">opóźniony rozwój mowy</i> jest równie
nieprecyzyjne, co określenie <i style="mso-bidi-font-style: normal;">prawidłowy</i>
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">rozwój mowy</i>. Zdaniem Bogdanowicz
powinniśmy być świadomi w jakim znaczeniu posługujemy się terminami <i style="mso-bidi-font-style: normal;">norma</i> i <i style="mso-bidi-font-style: normal;">opóźnienie</i>. Określenie <i style="mso-bidi-font-style: normal;">norma</i>
może być rozumiane w ujęciu statystycznym (średnia, przeciętna), teoretycznym
(idealny wzorzec, do którego zmierzamy w kierowaniu rozwojem i edukacją
dziecka), klinicznym (oznacza „brak symptomów zaburzeń, które sygnalizują stan
patologiczny”)<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn15" name="_ftnref15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[15]</span></span></span></a>.
Natomiast sformułowanie <i style="mso-bidi-font-style: normal;">opóźnienie w rozwoju</i>
„bywa często używane jako wstępna, ostrożna diagnoza do zweryfikowania,
szczególnie w odniesieniu do małych dzieci”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn16" name="_ftnref16" style="mso-footnote-id: ftn16;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[16]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Normalny rozwój mowy stwierdza się,
gdy poziom rozwoju jest przeciętny, co oznacza charakterystyczny dla
większości dzieci w określonym przedziale wiekowym. Natomiast opóźniony rozwój
mowy stwierdza się gdy w procesie nabywania kompetencji i rozwoju sprawności
językowych dostrzega się ilościowe i/lub jakościowe odstępstwa od normy.
Testy językowe, diagnostyczne powinny uwzględniać zatem rozwój fonologii,
składni, semantyki i pragmatyki – użycie języka werbalnego i niewerbalnego w
procesie komunikacji.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Głównym problemem jest ustalenie,
kiedy dokładnie stwierdza się opóźnienie rozwoju mowy. Czy wtedy, gdy dziecko wymawia pierwsze słowa
między 18 a 24 miesiącem życia, czy gdy trzyletnie dziecko wymawia zaledwie
kilka wyrazów? Trudności występują także przy ustalaniu wskaźników
dopuszczalnych odchyleń pomiędzy kolejnymi etapami rozwoju. Zdaniem Zaleskiego
półtoraroczne opóźnienie w pojawianiu się kolejnych etapów mieści się
jeszcze w normie rozwojowej. Opóźnienie stwierdza się wówczas dopiero, gdy
trzyletnie dziecko używa kilka słów. Co może oznaczać, że brak rozwoju mowy do
drugiego lub nawet trzeciego roku życia nie jest zjawiskiem niepokojącym. </div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Problemem jest również ustalenie
zasobu leksykalnego, poziomu rozwoju gramatyki i opanowania systemu
fonologicznego w poszczególnych grupach wiekowych świadczących o opóźnionym
rozwoju mowy.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn17" name="_ftnref17" style="mso-footnote-id: ftn17;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[17]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Wieloznaczność tego terminu
wynika „z braku ustaleń czy jest to odrębna kategoria diagnostyczna, pewien
stan zaburzeń, symptom zakłóceń rozwoju mowy czy też zespół objawowy”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn18" name="_ftnref18" style="mso-footnote-id: ftn18;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[18]</span></span></span></a>.
Polscy autorzy rozumieją termin ORM różnorako w zależności od podejścia
teoretycznego oraz przyjętych kryteriów oceny. „Od tego, czy zjawisko to
analizuje się pod kątem objawów klinicznych (symptomów zaburzeń zachowania
językowego), etiologii, patogenezy, patomechanizmu czy też różnych cech, jak
rozległość opóźnienia, jego głębokość itd.”.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn19" name="_ftnref19" style="mso-footnote-id: ftn19;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[19]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Stosowanie terminu opóźniony
rozwój mowy jest zbyt szerokie. W polskiej literaturze funkcjonuje bardzo dużo
terminów, nazywających w gruncie rzeczy to samo zjawisko. Również terminy
odnoszące się do różnych zjawisk są przez polskich autorów stosowane zamiennie
jako synonimy bez żadnych wyjaśnień i uściśleń. Wywołuje to chaos i powoduje
nieporozumienia. Jastrzębowska podkreśla, że „na podstawie polskiego
piśmiennictwa trudno stwierdzić, czy <i style="mso-bidi-font-style: normal;">zwykłe,
proste, wycinkowe opóźnienie rozwoju mowy, alalia prolongata, zespół opóźnienia
mowy czynnej, samoistne opóźnienie rozwoju mowy </i>i<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> opóźnienie rozmowy</i> to tylko synonimy, czy też nazwy utworzone w
celu podkreślenia istotnych różnic miedzy nimi; czy są to te same zjawiska, a
jeśli nie – to na podstawie jakich kryteriów należy je wyróżniać?”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn20" name="_ftnref20" style="mso-footnote-id: ftn20;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[20]</span></span></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Stosuje się tą samą nazwę bez
względu na rodzaj czynnika wywołującego opóźnienie.<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn21" name="_ftnref21" style="mso-footnote-id: ftn21;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[21]</span></span></span></a>
Wiadome jest, że opóźnienie rozwoju mowy może mieć różną etiologię, od której
uzależniona będzie postać jak również charakter opóźnienia. Przyczynom tego
zjawiska przyjrzę się bliżej w kolejnym rozdziale.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
Na koniec tego rozdziału
przyjrzyjmy się jeszcze kilku definicjom opóźnionego rozwoju mowy sformułowanym
przez poszczególnych polskich badaczy.</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
W rozumieniu Sawy: „o opóźnionym
rozwoju mowy możemy mówić wówczas, gdy słownictwo dziecka (zarówno słownik
czynny, jak i bierny) jest poniżej wieku chronologicznego, poniżej normy
przewidzianej dla danego wieku. Opóźnienie to ma nie tylko aspekt ilościowy, ale
i jakościowy. Do opóźnienia dołączają się najczęściej różne typy zaburzeń
artykulacyjnych, nieprawidłowości semantyczne, złe rozumienie poleceń słownych”.
Autorka podkreśla również małą precyzyjność terminu opóźniony rozwój mowy i
stwierdza, że zjawisko nie zostało właściwie zdefiniowane<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn22" name="_ftnref22" style="mso-footnote-id: ftn22;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[22]</span></span></span></a>.
Surowaniec opóźniony rozwój mowy definiuje jako „powolny rozwój mowy, gdy nie
występują zmiany anatomiczno-fizjologiczne i do trzeciego roku życia mowa się
nie rozwinie. Wyróżnia się: opóźnienie mowy
czynnej (ekspresywnej); opóźnienie mowy biernej (impresywnej), tj.
rozumienia mowy”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn23" name="_ftnref23" style="mso-footnote-id: ftn23;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[23]</span></span></span></a>.
Natomiast Tarkowski pisze, że „to istotnie niższa sprawność językowa (dotycząca
zarówno mówienia, jak i rozumienia), powstała w okresie kształtowania się mowy
dziecka i spowodowana jest różnymi czynnikami”<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftn24" name="_ftnref24" style="mso-footnote-id: ftn24;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt;">[24]</span></span></span></a>.
</div>
<div style="mso-element: footnote-list;">
<br />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[1]</span></span></span></a> Jastrzębowska G., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Zakłócenia i zaburzenia rozwoju mowy,</i>
[w:] <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Logopedia - pytania i odpowiedzi.
Podręcznik akademicki. Zaburzenia, </i>t. 2,<i style="mso-bidi-font-style: normal;">
</i>pod red. T. Gałkowskiego, G.
Jastrzębowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003, s. 37.</div>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[2]</span></span></span></a> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów
zdrowotnych. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Opisy
kliniczne i wskazówki diagnostyczne</i>, tł. S. Pużyński, J. Wiórka, Uniwersyteckie
<br />
Wydawnictwo Medyczne "Vesalius" i Instytut Psychiatrii i Neurologii,
Karków – Warszawa 1997.</div>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[3]</span></span></span></a> Jastrzębowska G., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Istota i klasyfikacje opóźnień w rozwoju
mowy – przegląd stanowisk </i>[w:] „Logopedia”, Lublin 2000, nr 28, s. 70.</div>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[4]</span></span></span></a><span lang="EN-US"> Ibidem, s.71.</span></div>
</div>
<div id="ftn5" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref5" name="_ftn5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[5]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
<div id="ftn6" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref6" name="_ftn6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[6]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
<div id="ftn7" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref7" name="_ftn7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[7]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
<div id="ftn8" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref8" name="_ftn8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[8]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
<div id="ftn9" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref9" name="_ftn9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[9]</span></span></span></a> Ibidem, s. 73-74.</div>
</div>
<div id="ftn10" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref10" name="_ftn10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[10]</span></span></span></a> Ibidem, s. 74.</div>
</div>
<div id="ftn11" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref11" name="_ftn11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[11]</span></span></span></a> Ibidem, s. 71.</div>
</div>
<div id="ftn12" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref12" name="_ftn12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[12]</span></span></span></a> Ibidem, s. 75.</div>
</div>
<div id="ftn13" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref13" name="_ftn13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[13]</span></span></span></a> Jastrzębowska G., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Zaburzenia
i zakłócenia rozwoju mowy</i>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>op. cit., s. 13.</div>
</div>
<div id="ftn14" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref14" name="_ftn14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[14]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
<div id="ftn15" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref15" name="_ftn15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[15]</span></span></span></a> Ibidem, s. 15.</div>
</div>
<div id="ftn16" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref16" name="_ftn16" style="mso-footnote-id: ftn16;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[16]</span></span></span></a> Jastrzębowska G., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Istota i klasyfikacje…</i>, op. cit., s. 76.</div>
</div>
<div id="ftn17" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref17" name="_ftn17" style="mso-footnote-id: ftn17;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[17]</span></span></span></a> Ibidem, s.77.</div>
</div>
<div id="ftn18" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref18" name="_ftn18" style="mso-footnote-id: ftn18;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[18]</span></span></span></a> Ibidem, s.76.</div>
</div>
<div id="ftn19" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref19" name="_ftn19" style="mso-footnote-id: ftn19;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[19]</span></span></span></a> Ibidem, s.79.</div>
</div>
<div id="ftn20" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref20" name="_ftn20" style="mso-footnote-id: ftn20;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[20]</span></span></span></a> Ibidem, s.80.</div>
</div>
<div id="ftn21" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref21" name="_ftn21" style="mso-footnote-id: ftn21;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[21]</span></span></span></a> Ibidem, s.76.</div>
</div>
<div id="ftn22" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref22" name="_ftn22" style="mso-footnote-id: ftn22;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[22]</span></span></span></a> Sawa B., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dzieci z zaburzeniami mowy</i>, WSiP,
Warszawa 1990, s. 44.</div>
</div>
<div id="ftn23" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref23" name="_ftn23" style="mso-footnote-id: ftn23;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[23]</span></span></span></a> Jastrzębowska G., <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Podstawy logopedii dla studentów logopedii,
pedagogiki, psychologii i filologii</i>, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego,
Opole 1995, s. 49.</div>
</div>
<div id="ftn24" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1575319540789275630#_ftnref24" name="_ftn24" style="mso-footnote-id: ftn24;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 10pt;">[24]</span></span></span></a> Ibidem.</div>
</div>
</div>Emilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-915875685757133232012-06-27T16:10:00.001+02:002012-06-28T10:26:31.295+02:00Waga współpracy rodziców z logopedą<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWi-2gWr6RoUHr0RVfD8hd6TYTVksms2wET0ETfIbOuwHnSg417RkBKeQFr6-u3Z6i3EQPIXPDWlYdHSwM86wyv4iXevn3NtI8LvsmO4tVBOxYvy5p74qix6fQnXXY4dhBY_2BvLj-oWvY/s1600/logopedia01.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWi-2gWr6RoUHr0RVfD8hd6TYTVksms2wET0ETfIbOuwHnSg417RkBKeQFr6-u3Z6i3EQPIXPDWlYdHSwM86wyv4iXevn3NtI8LvsmO4tVBOxYvy5p74qix6fQnXXY4dhBY_2BvLj-oWvY/s1600/logopedia01.jpg" /></a></div>
Dla rozwoju dziecka z problemami w zakresie rozwoju mowy jest niezwykle istotne, aby proces terapeutyczny rozpoczął się możliwie jak najwcześniej. Bardzo ważne jest również, aby przebiegał systematycznie i intensywnie. Tylko wtedy terapia będzie efektywna. Te warunki mogą zostać spełnione tylko w sytuacji, gdy główny ciężar terapii nie będzie spoczywał jedynie na barkach logopedy ale gdy do pracy włączą się również rodzice.<br />
<br />
<a href="http://www.logos-logopeda.blogspot.com/p/waga-wspopracy-rodzicow-z-logopeda.html">Czytaj dalej >> </a>Emilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-70247424740160117032012-06-26T22:10:00.001+02:002012-06-28T10:28:03.416+02:00Rozwój mowy dziecka<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS7uIFAhn1pgBZ4vUTR-RmH86-ehvtVw2gWonR_7psKRPOh3DK8Vrs3NRYuN0bFFZ54gAj1_LfKecBrpgNQ3eOqMG_Th7F7rDEW_Y6I1wrICBjwDMHtqKK8t9lf7MjhCke6dJL3W7_g8SD/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS7uIFAhn1pgBZ4vUTR-RmH86-ehvtVw2gWonR_7psKRPOh3DK8Vrs3NRYuN0bFFZ54gAj1_LfKecBrpgNQ3eOqMG_Th7F7rDEW_Y6I1wrICBjwDMHtqKK8t9lf7MjhCke6dJL3W7_g8SD/s1600/images.jpg" /></a></div>
Rozwój mowy jest procesem bardzo skomplikowanym. Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się własnym rytmem i możliwe są przesunięcia w czasie kolejnych etapów rozwoju. Jednak, jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości odnoście rozwoju mowy naszych pociech, zawsze warto udać się do specjalisty aby on ocenił prawidłowy rozwój mowy u dziecka.<br />
<br />
Poniżej przedstawię kilka schematów prawidłowego rozwoju dziecka wg najbardziej cenionych polskich specjalistów.<br />
<br />
<a href="http://logos-logopeda.blogspot.com/p/rozwoj-mowy-dziecka.html">Czytaj dalej >></a>Emilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1575319540789275630.post-39833674242571404772012-06-26T14:28:00.001+02:002012-06-28T10:30:43.779+02:00Logopedyczny początek<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiawd8gNxdlK8AxCR3Pye7zl0lh1pa2fbYRDo5L0A5OyoVfRSX85YSQnG_0TcCHV88loraJVsfoSMAHPEMMhZold1CFCJ0lBljdEvraOpO4BKb3u4yo-azXKx8oguMt7hAe8ZAfriAhrHW1/s1600/logoimg.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiawd8gNxdlK8AxCR3Pye7zl0lh1pa2fbYRDo5L0A5OyoVfRSX85YSQnG_0TcCHV88loraJVsfoSMAHPEMMhZold1CFCJ0lBljdEvraOpO4BKb3u4yo-azXKx8oguMt7hAe8ZAfriAhrHW1/s1600/logoimg.jpg" /></a></div>
Miło mi powitać Państwa w moim logopedycznym zakątku.<br />
<br />
Strona będzie w całości poświęcona zagadnieniom logopedycznym. Z biegiem czasu znajdą tu Państwo odpowiedzi na pytania dotyczące rozwoju mowy Waszych dzieci, terapii wad wymowy i profilaktyki logopedycznej.<br />
<br />
Chciałbym także aby znaleźli tu Państwo bazę atrakcyjnych ćwiczeń i zabaw wspomagających rozwój mowy dzieci.<br />
<br />
<br />
Przede mną wiele pracy, ale mam zamiar sprostać założeniom mojego projektu.<br />
<br />
Zapraszam serdecznie do współpracy.<br />
<br />
Emilia WroszEmilia Wroszhttp://www.blogger.com/profile/14586162186477826032noreply@blogger.com